In the examples already given the verbs ending in -as, -is, -os express action or being (state) going on in present, past, or future time, as Mi skribas, I am writing; Li legis, He read; Ni iros, We shall go.
If we wish merely to express the idea of action or state indefinitely, without reference to any time or any subject, the verb must end in -i, as Vivi, To live; Mi deziras lerni, I wish to learn; Ni devas labori, We must work.
(This is called the Indefinite or Infinitive Mood (manner of expression), because not limited by reference to time or subject).
To give an order or command, or to express will, desire, purpose, etc., the verb must end in u, as Donu al mi panon, Give (to) me bread; Iru for, Go away; Estu feliĉa, May you be happy! Vivu la reĝo! (Long) live the king!
In such cases as Tell him to come, I want you to sing, Allow her to speak, we have to use a second sentence with the verb ending in “u,” and beginning with “ke,” that, as Diru al li, ke li venu, Tell (say to) him, that he come; Mi deziras, ke vi kantu, I wish, that you sing; Permesu al ŝi, ke ŝi parolu, Allow her, that she speak. Sentences like the last are often contracted, only the last subject and verb being used, as Ŝi parolu, Let her speak; Ĝi kuŝu, Let it lie; Ni iru, Let us go; Ili dormu, Let them sleep. Ĉu vi volas ke mi tion faru? Do you wish me to do that? Ĉu mi tion faru? Shall I do that?
|
nomo, name. vesto, coat, clothing. kandelo, candle. dometo, cottage. akvo, water. spegulo, looking-glass. est-, be. tuŝ-, touch. aŭskult-, listen. pardon-, pardon. uz-, use. ordon-, order. babil-, chatter. send-, send. trink-, drink. vol-, will, wish. bat-, beat. kuraĝ-, have courage |
rajd-, ride. las-, let, leave. kur-, run. parol-, speak. viv-, live, have life. rest-, rest, remain. honesta, honest. inda, worthy. atenta, attentive. kara, dear. gaja, gay, cheerful. tia, such. longa, long. sincera, sincere. for, away, forth. forte, strongly. sole, alone. |
Donu al la birdoj akvon, ĉar ili volas trinki. Aleksandro ne volas lerni, kaj tial mi batas Aleksandron. Kiu kuraĝas rajdi sur leono? Mi volis lin bati, sed li forkuris de mi.
Al leono ne donu la manon. Rakontu al mia juna amiko belan historion. Diru al la patro, ke mi estas diligenta. Diru al mi vian nomon. Ne skribu al mi tiajn longajn leterojn. Montru al mi vian novan veston. Infano, ne tuŝu la spegulon. Karaj infanoj, estu ĉiam honestaj. Ne aŭskultu lin.
Li diras, ke mi estas atenta. Li petas, ke mi estu atenta. Ordonu al li, ke li ne babilu. Petu lin, ke li sendu al mi kandelon. La dometo estas inda, ke vi ĝin aĉetu. Ŝi forte deziris, ke li restu viva.
Li venu, kaj mi pardonos al li. Ni estu gajaj, ni uzu bone la vivon, ĉar la vivo ne estas longa. Li ne venu sole, sed alvenu kun sia plej bona amiko. Mi jam havas mian ĉapelon; nun serĉu vi vian.