When we tell of someone doing a certain action we often want to allude to some circumstance concerning that action, such as the time, or place, or manner in which it was done, that is, when, or where, or how it was done.
In the sentences—Yesterday I met your son, Hieraŭ mi renkontis vian filon; He will go in the evening, Li iros vespere; They sat there, Ili sidis tie; She will remain at home, Ŝi restos hejme; Good children learn diligently, Bonaj infanoj lernas diligente; I will do it with pleasure, Mi faros ĝin plezure, the words hieraŭ, vespere, show the time, tie, hejme, show the place, and diligente, plezure, show the manner of the action.
(Because these words relate to the verb they are called Adverbs).
Adverbs may be formed from any word whose sense admits of it, and especially from adjectives, by means of the termination e, as bona, good, bone, well; antaŭ before, antaŭe, previously or formerly; mateno, morning, matene, in the morning; sekvi, to follow, sekve, consequently.
When we want the adverb to show “direction towards” any place, time, etc., either actually or figuratively, n is added, as Li alkuris hejmen, He ran home. Ili levis unu manon supren, They raised one hand upwards. Antaŭen! Forward! (n is also added to nouns to show direction towards. Li eniris en la domon, He entered into the house).
Some adverbs are used with adjectives and other adverbs to show the degree of the quality, quantity, etc., as The paper is very white, La papero estas tre blanka. Too much speaking tires him, La tro multa parolado lacigas lin. I am as strong as you, Mi estas tiel forta, kiel vi (estas forta). He came very early, Li venis tre frue.
The following words are in themselves adverbs, and need no special ending:—
|
hodiaŭ, to-day. hieraŭ, yesterday. morgaŭ, to-morrow. baldaŭ, soon. ankoraŭ, yet. jam, already. ĵus, just (time). nun, now. tuj, immediately. denove, again, anew. ĉi, denotes proximity. jen, here, there, lo, behold. for, away, forth. pli, more. plej, most. plu, further. tre, very. |
tro, too. tute, quite. nur, only. nepre, surely, without fail. preskaŭ, nearly. apenaŭ, scarcely. almenaŭ, at least. ambaŭ, both. ankaŭ, also. ne, not. jes, yes. ja, indeed. eĉ, even. ĉu, whether, asks a question. ju … des, the more…the more. |
Comparisons are made with—
pli…ol, more than: Lakto estas pli nutra ol vino, Milk is more nutritious than wine.
malpli…ol, less than: Vino estas malpli nutra ol lakto, Wine is less nutritious than milk.
la plej, the most,
la malplej, the least: El ĉiuj liaj amikoj Johano estas la plej saĝa, kaj Georgo la malplej saĝa, Of all his friends John is the wisest, and George the least wise.
Ju pli…des pli, the more…the more: Ju pli li lernas, des pli li deziras lerni, The more he learns, the more he wishes to learn.
Ju malpli…des malpli, the less…the less: Ju malpli li laboras, des malpli li ricevas, The less he works, the less he gets.
Ju pli…des malpli, the more…the less: Ju pli li fariĝas granda, des malpli li estas forta, The taller he becomes, the less strong he is.
Ju malpli…des pli, the less…the more: Ju malpli li pensas, des pli li parolas, The less he thinks, the more he talks.
For comparisons of equality, as…as, so…as, see Lesson 20.
|
pordo, door. kontrakto, contract. pastro, pastor, priest. fero, iron. bastono, stick (rod). stacio, station. stacidomo, station. hejmo, home. furio, fury. ŝipano, sailor. kolero, anger. honesto, honesty. danĝero, danger. koro, heart. oficisto, an official. reĝo, king. balo, ball, dance. humoro, humour. tempo, time. sinjorino, lady, Mrs. ferm-, shut. |
sav-, save. daŭr-, last, continue. tranĉ-, cut. ekrigard-, glance. flu-, flow. ag-, act (do). loĝ-, live, lodge. brul-, burn (as a fire). vetur-, ride (in a vehicle). aper-, appear. postul-, require, demand. pendig-, hang (something) mort-, die. malsana, ill. varma, warm. varmega, hot. frua, early. plue, further. returne, back. ĉar, because, whereas. |
Resti kun leono estas danĝere. La tranĉilo tranĉas bone, ĉar ĝi estas akra. Iru pli rapide. Li fermis kolere la pordon. Lia parolo fluas dolĉe kaj agrable. Ni faris la kontrakton ne skribe, sed parole. Honesta homo agas honeste. La pastro, kiu mortis antaŭ nelonge (antaŭ ne longa tempo), loĝis longe en nia urbo. Ĉu vi ĝin ne ricevis returne? Li estas morte malsana. La fera bastono, kiu kuŝis en la forno, estas brule varmega. Parizo estas tre gaja. Matene frue ŝi alveturis [Footnote: See Lesson 27.] al la stacidomo.
Pardonu al mi, ke mi restis tiel longe. Lia kolero longe daŭris. Li estas hodiaŭ en kolera humoro. La reĝo baldaŭ denove sendis alian bonkoran oficiston. Hodiaŭ vespere ni havos balon. Kie vi estas? For de tie-ĉi!
Kien li forveturis? Ŝi kuris hejmen. Ni iris antaŭen, kiel furioj. Ĉio estis bona, kaj ni veturis pluen. La sinjorino ekrigardis returnen. La ŝipanoj postulis, ke oni iru returnen. Mi ĝin pendigis tien ĉi, ĉar ĝi savis mian vivon. Mi neniam sendis tien ĉi.