LESSON 15. Verbs (continued).

In all the examples already given the Subject of the Sentence is the doer of the action, but often it is the one to whom the action is done who occupies our thoughts, and of whom we wish to speak. This one then becomes the subject, and the form of the Verb is changed. Instead of saying “The police are searching for the thief,” “Someone has broken the window,” “Someone is going to finish the work to-morrow,” we say “The thief is being sought for by the police,” “The window has been broken,” “The work is going to be finished to-morrow.”

(Note the convenience of this form when we do not know or do not wish to mention the doer).

In Esperanto the terminations -ata, being, denoting incompleteness or present time, -ita, having been, denoting completeness or past time, and -ota, about to be (going to be), denoting action not yet begun, or future time, are added to the root of the verb, as ami, to love, amata, being loved, amita, having been loved, amota, going to be loved. La ŝtelisto estas serĉata de la policanoj [Footnote: De is used after these participles to denote the doer of the action.], The thief is being searched for by the police. La fenestro estas rompita, The window has been broken. La laboro estas finota morgaŭ, The work is going to be finished to-morrow.

It will be seen that these words ending in -ata, -ita, -ota describe the subject or show the condition or state in which the subject is, therefore they are adjectival; the thief is a searched-for thief, the window was a broken window, the work is a going-to-be-finished work (compare The work will be ready to-morrow). They are called Participles, and being adjectival, take j when the noun to which they belong is plural.

Mi estas tenata	I am (being) held.
Li estis tenata	He was (being) held.
Ni estos tenataj	We shall be (being) held.
Vi estus tenataj	You would be (being) held.
Ke ili estu tenataj	That they may be (being) held.
Estu tenata	Be (being) held.
Esti tenata	To be (being) held.
Mi estas vidita	I am (in the state of) having been seen, or, I have been seen.
Li estis vidita	He was (in the state of) having been seen, or, he had been seen.
Ni estos viditaj	We shall be (in the state of) having been seen, or, we shall have been seen.
Vi estus viditaj	You would be (in the state of) having been seen, or, you would have been seen.
(Ke) ili estu viditaj	(That) they may be (in the state of) having been seen, or, that they may have been seen.
Esti vidita	To be (in the state of) having been seen, or, to have been seen.
Mi estas laŭdota	I am about (going) to be praised.
Ŝi estis laŭdota	She was about (going) to be praised.
Ni estos laŭdotaj	We shall be about (going) to be praised.
Vi estus laŭdotaj	You would be about (going) to be praised.
(Ke) ili estu laŭdotaj	(That) they should be about (going) to be praised.
Esti laŭdota	To be about (going) to be praised.

Vocabulary.

komercaĵo, commodity. surtuto, overcoat. ŝuldo, debt. ringo, ring. projekto, project. inĝeniero, civil engineer. fervojo, railroad. preĝo, prayer. pasero, sparrow. aglo, eagle. invit-, invite. konstru-, construct.

sciig-, inform. kaŝ-, hide. pens-, think. kapt-, capture. trankvila, quiet. tuta, all, whole. grava, important. ora, golden. volonte, willingly. sekve, consequently. laŭ, according to.

Mi estas amata. Mi estis amata. Mi estos amata. Mi estus amata. Estu amata. Esti amata. Vi estas lavita. Vi estis lavita. Vi estos lavita. Vi estus lavita. Estu lavita. Esti lavita. Li estas invitota. Li estis invitota. Li estos invitota. Li estus invitota. Estu invitota. Esti invitota. Tiu ĉi komercaĵo estas ĉiam volonte aĉetata de mi. La surtuto estas aĉetita de mi; sekve ĝi apartenas al mi. Kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita. Mi sciigas, ke de nun la ŝuldoj de mia filo ne estos pagataj de mi. Estu trankvila, mia tuta ŝuldo estos pagita al vi baldaŭ. Mia ora ringo ne estus tiel longe serĉata, se ĝi ne estus tiel lerte kaŝita de vi. Laŭ la projekto de la inĝenieroj tiu ĉi fervojo estas konstruota en la daŭro de du jaroj; sed mi pensas, ke ĝi estos konstruata pli ol tri jarojn. Kiam la preĝo estis finita, li sin levis.

Aŭgusto estas mia plej amata filo. Mono havata estas pli grava ol havita. Pasero kaptita estas pli bona, ol aglo kaptota.